کد مطلب:37061 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:9

گنجینه پرسمان » اهل بيت

در بين قضاوتهاي امير مؤمنان علي ( عليه السلام ) نقل شده كه روزي سه نفر بر سر 17 شتر گفتگو داشتند و مي خواستند آنها را طوري تقسيم كنند كه يكي از آنها نصف آنها را ببرد 12 و ديگري ثلث 13 و سومي تسع 19 و بر سر تقسيم عدد 17 به اين كسرها درمانده بودند و كار به مشاجره كشيده شد . علي ( عليه السلام ) براي پايان دادن به مشاجره آنها يك شتر از خود به آن هفده شتر اضافه فرمودند آنگاه نصف آن عدد را به نفر اوّل ( 9 شتر و ثلث آن را به نفر دوم ( 6 شتر ) و تسع آن را به سوم ( 2 شتر ) دادند و يك شعر كه متعلّق به خود حضرت بود باقي ماند يعني در حقيقت به هر يك از آن سه نفر چيزي اضافه بر سهمي كه مي خواستند دادند ، زيرا آنها سهم خود را از 17 شتر مطالبه مي كردند و حضرت همان سهم را از 18 شتر به آنها داد ، لذا باكمال خشنودي و رضايت از محكمه قضاوت بيرون رفتند و شتر اضافي هم به جاي خود بود . اكنون اشكال در اين است كه بفرمائيد اين اضافه ها از كجا آمد و مال كي بود كه امام به آن سه نفر داد ) ؟

نكته اي كه در اين جا لازم است به آن توجه شود اين است كه سهام را كه آن سه نفر تقاضا داشتند از مجموع مال كمتر بود ، يعني اگر نصف را با ثلث ( يك سوم ) و تسع ( يك نهم ) حقيقي جمع كنيم كمتر از يك عدد كامل مي شود . بنابراين بايد گفت اين اين سه نفر مدعي تمام شتر نبوده اند به دليل اينكه مجموع سهام آنها 12 و 13 و 19 تقسيم كنند بلكه نفر اول مدعي بود فقط مالك نصف اين شترها است ، نفر دوم مدعي بود مالك يك سوم است نفر سوم مدعي يك نهم بود يعني هر كدام سهم خود را برابر با اين كسر مي دانست در حالي كه مجموع اين كسرها مساوي با يك عدد صحيح نيست ولي امام ( عليه السلام ) باقيمانده مال را نيز ميان آنها ( به همان نسبت سهام مزبور ) تقسيم فرمود و اينكه ملاحظه مي كنيم هر كدام كمي از سهم خود بيشتر بردند از همين جا بود كه آن باقيمانده را نيز امام ( عليه السلام ) به سهم آنها افزود .
{P - مجموع سهام آنها مساوي است با 1718 زيرا 12+13+19=1718 و مجموع مال مساوي است با عدد 1 و به عبارت ديگر 1818 و چون مجموع سهام را از مجموع مال كم كنيم باقي مي ماند ( 1818-1718=118 ) . P}
منتها جاي اين سؤال باقي مي ماند كه چگونه آن حضرت اين مقدار باقيمانده را ميان آنها تقسيم كرد با اينكه آنها مدعي آن نبودند ؟
پاسخ آن يك نكته است و آن اينكه : از نظر قوانين اسلام هرگاه مالي تحت اختيار و تصرف كسي يا كساني باشد مال آنها است مگر دليلي بر خلاف آن وجود داشته باشد ، پس باقيمانده مال هم در واقع مال آنها بود ، منتها آنها توجّه نداشتند كه سهام آنها كمتر از مجموع مال است به عبارت ديگر اين سه نفر تمام 17 شتر را مال خود مي دانستند و شريك چهارمي براي خود قائل نبودند و مي خواستند مجموع آن را به نسبت 12 و 13 و 19 تقسيم كنند ولي به اين نكته توجه نداشتند كه اين سهام از مجموع مال كمتر است لذا علي ( عليه السلام ) با يك ابتكار جالب يعني اضافه نمودن يك شتر و به وجود آوردن يك كسر قابل تقسيم به تمام سهام مزبور مشكل راحل نمودند و باقيمانده را از اين راه بهمان نسبت سهام در ميان آنها تقسيم فرمودند و شتر خودشان اضافه ماند ، اين ابتكار سرعت انتقام و سهولت عمل راستي جالب است .